De nieuwe film Mufasa draait nu in de bioscoop, en dat was voor mij dé aanleiding om The Lion King weer eens te kijken. Zo’n klassieker brengt altijd herinneringen en gevoelens naar boven, maar deze keer kwam hij echt binnen. Vooral het moment waarop Simba ontdekt dat zijn vader, Mufasa, is overleden. Het voelde rauw, alsof ik zelf weer even dat welpje was. Mijn eigen vader overleed bijna twee jaar geleden en het verdriet dat ik toen voelde, drong zich ineens weer op. En hoe! De tranen gutsten over mijn wangen en mijn buik voelde als een zwaar blok. Ik voelde het rauwe verlies: rouw.
En daar zit je dan, snotterend en van slag, terwijl de film vrolijk verdergaat met Hakuna Matata. Geen zorgen, lekker luchtig leven, gewoon doorgaan. Timon en Pumba zongen het als een soort levenswijsheid. Het weerspiegelde wat we ook vaak als reactie ervaren in de maatschappij: “Het leven gaat door. Verdriet is lastig en ‘not done’. Heb je het nu nòg niet verwerkt?”
De pijn van een onvervulde kinderwens
Maar rouw is niet alleen iets dat je voelt als je een dierbare verliest. Misschien herken je het in iets anders. Het kindje dat je zo graag wilt krijgen (of een broertje of zusje voor je kind) en het feit dat dit niet lukt, kan óók voelen als rouw. Het is het verlies van iets wat je zo dichtbij je hart ligt. Een droom die maar niet uitkomt. Het verliezen van jezelf in je verdriet…
Elke keer dat je hoop een klap krijgt, doet het pijn. Als je weer ongesteld wordt. Als een behandeling mislukt. Als een zwangerschap wordt afgebroken. Of als je met spanning wacht en er niets gebeurt. Als je je kansen ziet verkleinen… Die pijn is niet zomaar verdriet; het is rouw. En dat mag je aandacht geven. Voelen.
Terwijl jij worstelt met die rouw, lijkt de wereld gewoon door te draaien. Alsof het allemaal niet zo zwaar is. Maar voor jou ís het zwaar. Het raakt je diep. En dat verdriet verdient aandacht. Niet om erin te blijven hangen, maar omdat het mag bestaan.
En misschien heb je geprobeerd om ermee om te gaan zoals zovelen je adviseren: “Laat het los,” of: “Leid jezelf af.” Hakuna Matata… Soms werkt dat, heel even. Maar eerlijk? Het voelt nooit echt goed. Want je weet diep van binnen dat je verdriet niet verdwijnt door het weg te stoppen. Net zoals Simba dat in The Lion King ontdekt.
Rouw: verwerken of verweven?
Wat Simba laat zien – en wat ik zelf ook heb ervaren – is dat rouw niet iets is dat je kunt “verwerken” of achter je kunt laten. Rouw is iets dat je meedraagt en, als je eraan werkt, verweeft in je leven. Het leven vóór en ná dat verlies is anders. Of het nu gaat om het verlies van een dierbare, zoals het verlies van een ouder, of om het verlies van een droom die nog niet is uitgekomen, zoals een kinderwens.
Je maakt iets van dat “na,” mét de ervaring erbij. En dat is hard werken. Het vraagt moed en doorzettingsvermogen om stil te staan bij wat je voelt. Maar die moed wordt beloond. Want juist door je gevoelens niet te ontwijken, ontstaat er ruimte voor verdieping in je leven. Een intensere verbinding met jezelf en met wat écht belangrijk voor je is.
Waarom wegstoppen niet werkt
Misschien denk je: “Als ik er nu mee bezig blijf, wordt het alleen maar erger. Het maakt de pijn erger en ik voel me nóg meer een emotioneel wrak”. Maar dat is vaak een misvatting. Verdriet dat je wegstopt, blijft zich aandienen. Het sluimert op de achtergrond en komt onverwacht omhoog – bij een opmerking van iemand, een situatie waarin je hoopvol was, of zelfs een scène uit een film.
Net zoals Simba dacht dat hij zijn verdriet kon negeren met de vrolijke wijsheden van Timon en Pumba. Maar uiteindelijk moest hij terug naar zijn roots om te helen. Om te zien wie hij werkelijk was en wat zijn verleden voor hem betekende. En dat geldt ook voor jou.
Wat kan je doen met rouw en verdriet in je leven?
Rouw verweven in je leven is geen gemakkelijke weg. Het omgaan met je onvervulde kinderwens is geen kwestie van simpelweg doorgaan, maar ook niet van verdrinken in verdriet. Het vraagt om balans. Om bewust ruimte maken voor je gevoelens, stap voor stap.
Hier zijn een paar manieren om die ruimte te vinden:
- Erken wat je voelt
Je hoeft het niet meteen te begrijpen of te verklaren. Het is genoeg om te zeggen: “Dit doet pijn, en dat mag.” Erkennen dat je verdriet hebt, is al een enorme stap. - Sta stil bij je ‘voor’ en ‘na’
Je leven van voor deze uitdaging in je leven en vanaf het moment dat je merkte dat kinderen krijgen niet vanzelf ging, is anders. Gun jezelf de tijd om te ontdekken wat het nieuwe “na” voor jou betekent. Wat mag blijven? Wat wil je veranderen? (Ik heb hier zelf niet over nagedacht toen wij in de rollercoaster van diverse fertiliteitstrajecten zaten. Het gevoel van verlies uit deze tijd heeft jarenlang negatieve gevolgen gehad voor mijn zelfbeeld en hoe ik de wereld zag, tot ik het de juiste aandacht gaf…) - Praat erover – op jouw manier
Dat kan met een vriendin, een coach, of in een dagboek. Wat voor jou goed voelt. Het gaat erom dat je je niet alleen voelt in dit proces. Dat je jezelf begeleidt, òf begeleid wordt, om je verdriet vorm te geven. - Doe wat voor jou werkt
Misschien helpt een wandeling in de natuur, mediteren, of gewoon even stil zijn met jezelf. Het hoeft niet perfect te zijn. Het hoeft alleen bij jou te passen. - Laat het je leven verrijken
Hoe tegenstrijdig het ook klinkt, rouw kan zorgen voor een diepere verbinding met jezelf en met wat er écht toe doet in je leven. Die intensiteit mag je omarmen.
Het leven opnieuw vormgeven
Wanneer je ruimte geeft aan je rouw, maak je ook ruimte voor iets anders: rust, hoop, en misschien zelfs een beetje lichtheid. Het betekent niet dat je verdriet verdwijnt, maar wel dat het verweven raakt met wie je bent. Dat het niet langer alles overschaduwt, maar een deel wordt van een nieuw geheel.
Dus vraag jezelf af: “Wat heb ik nodig om mijn gevoelens te mogen voelen?” Misschien voelt dat spannend, of zelfs onmogelijk. Maar weet je? Het begint met één klein stapje. Vandaag.
Hakuna Matata? Misschien niet altijd. Maar als je jezelf de ruimte geeft om te voelen en te verweven, kun je uiteindelijk lichter en bewuster leven. En dat is wat je verdient. 💛
